Sarmackie kulturemy w wyobraźni wybranych twórców literatury polskiej XIX wieku. Semantyka, rewizje i reinterpretacje

37.80

Alicja Dąbrowska
Bydgoszcz 2020
ISBN 978-83-8018-358-2
s. 404, oprawa miękka

do kupienia też w formie elektronicznej: E-BOOK ibuk.plSpis treści

Składające się na tę monografię, ujmującą wybrane zjawiska neosarmatyzmu, szkice badawcze, dotyczą (w kolejnych rozdziałach) różnorodnych, ale dystynktywnych, reprezentatywnych dla kultury sarmackiej kulturemów, tworząc pewną całość opracowującą zagadnienie neosarmatyzmu w beletrystyce pisarzy XIX oraz przełomu XIX i XX wieku w aspekcie ich nawiązań selektywnych do kultury sarmackiej (co sugeruje przedrostek neo- w zjawisku określonym jako neosarmatyzm). W lekturze tworzących niniejszą monografię artykułów/rozdziałów należy pamiętać o opozycji między tradycją szlachecką jako częścią historii kultury, a tą samą tradycją jako częścią przedstawień literackich. Właśnie te obrazy literackie  stanowią bowiem przedmiot badawczej refleksji.

Opis

Odróżniając studia nad sarmatyzmem jako historyczną formacją kulturową od badań nad literackimi świadectwami jego czysto intelektualnej recepcji, prezentowane szkice o różnorodnych kulturemach mogą stanowić punkt wyjścia do rozważań nad obecnością i wpływem tej historycznej formacji kulturowej na całą współczesność (kulturową, a także literacką). Przedmiotem badań tego drugiego rodzaju są właśnie dzieła literackie lub ich elementy (w tymi mikroelementy) posiadające status bytowy różny od tego wymiaru rzeczywistości, który zasadniczo interesuje historyka kultury. Czyli w lekturze tworzących niniejszą monografię artykułów/rozdziałów należałoby pamiętać o opozycji między tradycją szlachecką jako częścią historii kultury, a tą samą tradycją jako częścią przedstawień literackich. Właśnie te obrazy literackie stanowią przedmiot badawczej refleksji.

(ze wstępu)

Kulturemy stanowią istniejące w świadomości członków danej społeczności pojęcia im wspólne, zawierające zespół cech i skojarzeń określających kulturową istotę danej społeczności. Mogą one wiele powiedzieć o danym systemie kulturowym, są bowiem istotne dla zrozumienia tej kultury, jako często silnie nacechowane (pozytywnie lub negatywnie). Stanowią symbol kolektywny, symbol narodowy.